Image-zine nr .3 (1999) / door Rob van der Linden We ontmoeten Rick op neutraal terrein: een kroeg met kleedjes op tafel, in het centrum van de stad waar men geld voor zijn eieren kiest: Barneveld. Daar woont en werkt hij en vanuit daar slaat deze beeldende kunstenaar zijn veelkleurige vleugels uit. Een indringende verschijning die compromisloos door het leven lijkt te gaan en scherp contrasteert met de stamgasten en hun luidruchtig Veluws dialect. Het tafeltje wankelt als hij omstandig opstaat om ons te begroeten. De map met krantenknipsels, krabbels en fotokopieën valt op de grond. Het zijn de indrukken die hij verzamelt. Citaten die hem aanspreken. Berichten die zijn walging opwekken. Hij verzamelt ze en sleept ze overal mee naar toe. ” Je weet nooit wanneer je er iets aan hebt”, verklaart hij. Een map vol woorden en een map met een verhaal. Het neutrale terrein is gekozen omdat Ricks atelier voor buitenstaanders gesloten blijft. ” Ik kan me behoorlijk ergeren aan kunstenaars die hun werkruimte zomaar openstellen voor Jan & alleman”, oreert hij. Een ranzig soort exhibitionisme noemt hij het, en hij doet daar niet aan mee.” ”De intimiteit waarin mijn werk tot stand komt bewaak ik. Ik heb die nodig. Wat ik wil laten zien, hang ik op waar het hoort: op exposities of bij opdrachtgevers thuis. Wat ik over mijn werk kwijt wil gooi ik op mijn internetsite. En de rest gaat niemand iets aan. Da’s voor mij. Maar geloof me het beste wat ik te bieden heb gaat tóch de deur uit.” Eerder hebben we een tentoonstelling bezocht en zijn we onder de indruk gekomen van van der Lindens werk. Waarom weten we eigenlijk niet. We zagen kleurexplosies en ongebreidelde vormen, in een spanningsboog tussen woedende uithalen en tere, bijna liefdevolle details. Het lijkt letterlijk nergens op maar toch doet het je iets. Het is indringend en lijkt door de zintuigen heen te snijden. ”Dan heeft het in elk geval gedaan waarvoor het bedoeld is”, lacht Rick. En serieus:” Je zintuigen zijn instrumenten, meer niet. Ze zijn bedoeld om indrukken waar te nemen. Het zijn de indrukken zelf die je geestelijk verder kunnen brengen. Met mijn werk probeer ik de emotie achter de mens te pakken te krijgen. Want die emoties vormen de drijvende kracht achter alles wat we doen, alles wat je hoort, alles wat je in de krant leest. Ik roep ze met mijn werk ook op, en krijg ongevraagd de meest boze of lieve dingen naar mijn hoofd. Ik vind dat prima hoor, maar ik laat die reacties wél waar ze horen: bij de mensen die ze uiten.” Pas als er iets staat mogen de emoties opdrogen. Rick heeft zijn hele leven al poppetjes in schriften getekend, maar ontdekte pas in 1994 dat hij kunstenaar was. Als zijn leermeester noemt hij Johannes Orsel, die hem op zijn beeldende kracht wees. ”Wat er toen gebeurde was, dat ik allereerst eens door alle shit heen moest die ik mijn hele leven met me mee had gesleept. Ik heb me daar letterlijk van losgeschilderd en dat is ook te zien aan mijn werk uit die tijd. Niet bepaald iets om mee de boer op te gaan. Het heeft me wel geleerd om emoties te vangen in vorm en kleur. Verf is een eerlijk materiaal. Het staat er meteen. Wie eerst naar woorden moet zoeken is al gauw aan het beschrijven en zit niet meer in zijn gevoel. Na de eerste exposities en projecten zoals ‘Het land van louter licht’ waarbij een volledig huis werd gedecoreerd kwam van der Linden met zijn concept Emotion Arts. De vaardigheden die hij ontwikkelde waren niet langer nodig om tussen zijn eigen oren orde op zaken te stellen, maar uit de vele reacties op zijn tentoonstellingen bleek wel dat er bij de toeschouwers het nodige mee werd losgemaakt.” Aan Emotion Arts komt in eerste instantie geen kwast te pas”, legt Rick uit. ” Ik ga met de opdrachtgever een gespreksrelatie aan. We praten, drinken, eten, doen dagelijkse dingen en het is de opdrachtgever die de mate bepaalt waarin hij of zij uit de verf zal komen en hoever ik onderhuids mag gaan. Het zijn de kwetsbaarste mensen die het krachtigst zijn en in wezen het geweten van onze maatschappij vormen. Ik put inspiratie uit die mensen en werk toe naar het moment waarop ze hun kwetsbaarheid tonen. Vervolgens kap ik de relatie op dat hoogtepunt af en ga ik aan het werk. Het lijkt wel alsof alles wat ik tot stand breng uit afscheid geboren wordt. Soms treur ik er ook echt even om. Maar dan wordt het licht in mijn atelier gedempt, kies ik een muziekje uit dat me recht naar het hart gaat, en zet ik de ezel, een wijntje en een wierookje klaar. Je kunt het gerust een voorspel noemen.” Grinnikend voegt hij eraan toe: ”Begrijpen jullie nu waarom we hier in de kroeg zitten en niet in mijn atelier? In elk geval: als ik eenmaal aan het werk ben, weet ik niet meer wat er gebeurt. Het besef van tijd valt weg. Pas als er iets staat mogen de emoties opdrogen.” Als de laatste walvis sterft, stoppen we met dromen. We hebben een afspraak gemaakt met Ria, een van de opdrachtgevers die aan Emotional Arts deelnam. In haar knus ingerichte woonkamer springt Ricks doek er onmiddellijk uit. Harmonieuze kleuren, verspringende vormen. ” Je kunt er niet omheen, ” zegt ze,” maar wat daar hangt, dat ben ik. ” En ze vervolgt: ”Aanvankelijk stond ik er nogal sceptisch tegenover, maar ik vond het een uitdaging die ik wel aan wilde gaan. Dus we trokken met elkaar op en ik vertelde mijn leven. Het resultaat ”The guardians of Ria”, is verbijsterend. Het lijkt wel of alles wat me beweegt daar op dat grote doek terecht is gekomen. En ik ben niet de enige die dat zegt.” Rick staat er wat verlegen bij. Als zijn werk spreekt weet hij zelf te zwijgen. Maar niet voor lang. Enthousiast vertelt hij over een nieuw project dat op 28 maart van start zal gaan in de National Gallery for Experimental Art in Zwolle. Daar zullen vier internationale kunstenaars, waaronder Rick, twee weken lang met elkaar worden opgesloten om letterlijk op elkaars lip te leven en te werken. Ieder heeft zijn eigen thema, maar het spannende zit hem in de mate waarin zij elkaars werk zullen beïnvloeden doordat ze zo intensief met elkaar optrekken. Rick heeft als thema de walvis gekozen en geeft het als werktitel Emotional Energy mee. ”Men beweert dat wij zullen ophouden met dromen als de laatste walvis sterft”, zegt hij. ” En ik ben geen zwerver, maar ik geloof in de samenhang van dat soort dingen. Ook dat is emotie. En alles wat je niet ziet kun je schilderen.